Bal Sakha Yojana: સરકારે હેલ્થકેર ક્ષેત્રે વિવિધ પહેલ કરી છે. આવો જ એક કાર્યક્રમ આયુષ્માન ભારત યોજના છે, જે વ્યક્તિઓને સ્વાસ્થ્ય લાભો મેળવવા માટે આભા કાર્ડ ઓફર કરે છે. આ ઉપરાંત, સગર્ભા સ્ત્રીઓ અને નવજાત શિશુઓના સ્વાસ્થ્યની ચિંતાઓને દૂર કરવા માટે સતત પ્રયાસો કરવામાં આવે છે.
દુર્ભાગ્યે, ગુજરાતમાં દર વર્ષે 1.2 મિલિયન જન્મોની આશ્ચર્યજનક સંખ્યા જોવા મળે છે, જેમાં માતા મૃત્યુદરનો ભયજનક દર છે. કુપોષણ અને આવશ્યક આરોગ્યસંભાળ સેવાઓની અપૂરતી ઍક્સેસ માતા અને બાળકો બંનેના એકંદર આરોગ્યને અસર કરતા નોંધપાત્ર પરિબળો છે.
રાજ્યમાં નોંધપાત્ર સંખ્યામાં નવજાત શિશુઓ તેમના પ્રથમ વર્ષથી વધુ સમય સુધી જીવતા નથી, કારણ કે નવજાત શિશુઓના સર્વોત્તમ વિકાસ, અપૂરતી અને અકાળ આરોગ્યસંભાળ અને અપૂરતા પોષણને કારણે.
માતા અને બાળ આરોગ્યની ચિંતાઓ તાત્કાલિક અને સર્વોચ્ચ વિચારણાની માંગ કરે છે. મહિલા અને બાળ વિકાસ મંત્રાલયે મહિલા સ્વાલંબન યોજના, રાષ્ટ્રીય બાળ આરોગ્ય કાર્યક્રમ અને ગુજરાત વિધવા સહાય યોજના જેવી પહેલો દ્વારા આ મુદ્દાઓને ઉકેલવામાં નોંધપાત્ર પગલાં લીધાં છે. આ વર્તમાન લેખમાં, અમે બાલ સખા યોજનાના વ્યાપક પાસાઓનો અભ્યાસ કરીશું, તેના ઉદ્દેશ્યો અને અમલીકરણની સંપૂર્ણ સમજ પૂરી પાડીશું.
Bal Sakha Yojana(બાળ સખા યોજના):
ગુજરાતે ચિરંજીવી યોજના, બાલ ભોગ યોજના, વિટામિન્સ સાથેની પૌષ્ટિ આયા યોજના (વિટામિન યુક નશન અહર), અને કન્યા કેળવણી યાત્રા સહિત અનેક પહેલ સફળતાપૂર્વક હાથ ધરી છે.
આ કાર્યક્રમો માતાઓ અને બાળકો બંનેના જીવનની રક્ષા કરવા, કુપોષણ સામે લડવા અને પ્રાથમિક શિક્ષણને પ્રોત્સાહન આપવા, ખાસ કરીને કન્યાઓ માટે નિમિત્ત બન્યા છે. તેમ છતાં, અમારા પ્રયત્નોને વધુ એકીકૃત કરવા અને માતૃત્વ અને બાળ મૃત્યુદરના ગંભીર મુદ્દાઓ સામે લડવા માટે નવા જોશને ચેનલ કરવા હિતાવહ છે.
રાજ્યમાં ગરીબી રેખા નીચે (બીપીએલ) શ્રેણીની માતાઓને દર વર્ષે અંદાજે 300,000 જન્મો થાય છે. આ નવજાત શિશુઓ સહભાગી બાળરોગ ચિકિત્સકો પાસેથી વ્યાપક નવજાત સંભાળ મેળવશે, જેમાં લાભાર્થીઓને કોઈ પણ ખર્ચ વિના નિયોનેટલ ઇન્ટેન્સિવ કેર યુનિટમાં પ્રવેશનો સમાવેશ થાય છે.
એકવાર કાર્યક્રમ સફળતાપૂર્વક અમલમાં મુકાઈ જાય અને સ્થાપિત થઈ જાય, તે પછી એક વર્ષ સુધીના તમામ શિશુઓને સમાવી લેવા માટે તેનો વિસ્તાર કરી શકાય છે. ઑક્ટોબર 2009 સુધીમાં, કુલ 284 ખાનગી બાળરોગ નિષ્ણાતોએ સફળતાપૂર્વક નોંધણી કરાવી છે, અને 31,151 નવજાત શિશુઓએ બાલ સખા યોજના પહેલ હેઠળ સહાય મેળવી છે.
હાઇલાઇટ પોઇન્ટ
| યોજનાનું નામ | બાળ સખા યોજના |
| વિભાગનું નામ | આરોગ્ય, પરીવાર અને કલ્યાણ વિભાગ |
| પેટા વિભાગનું નામ | સ્થાનિક આંગણવાડી |
| આર્ટિકલની ભાષા | ગુજરાતી અને અંગ્રેજી |
| લાભાર્થીની પાત્રતા | બી.પી.એલ કાર્ડ ધારક |
| યોજના હેઠળ મળવાપાત્ર સહાય | રૂ. 7,000/- દૈનિક સહાય (અઠવાડીયાના ૦૭ દિવસ) |
| કઈ જ્ઞાતિના લોકો અરજી કરી શકશે? | લાગુ પડતુ નથી. |
| અરજી પ્રક્રિયા | નજીકની આંગણવાડીનો સંપર્ક કરવો. |
| Official Website | https://nhm.gujarat.gov.in/bal-sakha-yojana.htm |
| 1 | યોજનાનું સ્થાપક | આરોગ્ય અને પરિવાર કલ્યાણ વિભાગ ,ગુજરાત સરકાર |
| 2 | યોજનાનું નામ | બાલ સખા યોજના ( Bal Sakha Yojana ) |
| 3 | લાભાર્થીનું ધોરણ | આ યોજનાનો લાભ મેળવનાર માતાપિતા અનુસૂચિત જન.જાતિના ગરીબી રેખા હેઠળ નોંધાયેલા (બી.પી.એલ.કાર્ડ ધારક ) અને આવક વેરો ભરતાં ના હોવાં જોઈએ કે તેમની આવક બે લાખ થી વધારે હોવી જોઈએ નહી . |
| 4 | લાભાર્થી બાળકની ઉંમર | લાભાર્થી બાળકની ઉંમર 30 દિવસથી વધારે હોવી જોઈએ નહી . |
| 5 | સારવાર/સહાયની વિગત | આ હૉસ્પિટલમાં દાખલ કરવામાં આવેલ બાળકને બાળરોગ નિષ્ણાત ડોક્ટરની દેખરેખ હેઠળ મેડીકલની દવાઓ ,મેડીકલ રિપોર્ટ્સ તમામ સુવિધાઓ સંપૂર્ણ મફત આપવામાં આવે છે .તેમજ વખતો વખત કરવામાં આવતું રસીકરણ પણ મફત કરવામાં આવે છે. તેમજ બાળક સાથે રહેલ સગાને સારવાર પછી ઘેર જવાના ભાડા ખર્ચ માટે રૂપિયા 200 આપવામાં આવે છે . બાળકના વાલીએ 200 રૂપિયા મળ્યા બદલ નું વાઉચર પોતાની સહી કરીને બાળ રોગ નિષ્ણાત ડોક્ટરને આપવાનું રહે છે . |
| 6 | યોજનાનો લાભ મેળવવાની પધ્ધતિ | બાળ સખા યોજના હેઠળ લાભ મેળવનાર બાળકનો જન્મ ચિરંજીવી યોજના હેઠળ હૉસ્પિટલમાં થયો હોય કે ઘેર થયો હોય તો પણ 30 દિવસની ઉમર સુધી આરોગ્ય કર્મચારી અથવા આશા વર્કર મારફત બાળકને બાળ સખા યોજના સાથે જોડાયેલી હૉસ્પિટલમાં રીફર કરાવી સારવાર મેળવી શકાય છે . |
| 7 | યોજનાનો લાભ ક્યાં થી મળશે . | યોજનાનો લાભ મેળવવા માટે જે તે જિલ્લાની બાળરોગ નિષ્ણાત તબીબની ખાનગી હૉસ્પિટલમાં બાળ સખા યોજના અંતર્ગત સારવાર મેળવી શકાશે . |
યોજના હેઠળ મળવાપાત્ર લાભ
ખાનગી હોસ્પિટલોમાં બાળરોગ ચિકિત્સકો ઘણીવાર ઓછા વજનવાળા નવજાત શિશુઓને નિયોનેટલ ઇન્ટેન્સિવ કેર યુનિટ્સ (NICUs)માં રેફર કરે છે. યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સમાં, જો આ શિશુઓને સારવારની જરૂર હોય, તો રાજ્ય સરકાર દરરોજના રૂ. 7000 અથવા વધુમાં વધુ સાત દિવસ માટે કુલ રૂ. 49000 જેટલો ખર્ચ આવરી લે છે.
વધુમાં, રાજ્ય એ પણ સુનિશ્ચિત કરે છે કે આ નિર્ણાયક સમયગાળા દરમિયાન માતાઓ અથવા સંબંધીઓ તેમના કિંમતી બાળકોની સાથે રહી શકે.
FAQ-વારંવાર પૂછાતા પ્રશ્નો
બાળ સખા યોજનાના કેટલા ચરણ નિયત કરવામાં આવેલ છે?
બાલ સખા યોજનામાં ત્રણ અલગ-અલગ તબક્કાઓનો સમાવેશ કરીને સારી રીતે વ્યાખ્યાયિત માળખાનો સમાવેશ થાય છે.
Bal Sakha Scheme હેઠળ આવક-મર્યાદા નિર્ધારિત કરેલ છે?
ના, કોઈ આવક-મર્યાદા નિર્ધારિત કરેલ નથી.
બાળ સખા યોજના હેઠળ કેટલો ખર્ચ રાજય સરકાર ભોગવશે?
રૂ.ના ખર્ચને આવરી લેવા માટે રાજ્ય સરકાર નાણાકીય સહાય પૂરી પાડશે. 7,000/- પ્રતિ દિવસ, કુલ રૂ. 49,000/- 7 દિવસના ગાળામાં.
also read:-